YUMURTA TIKANMASI
Yumurta tıkanması üretim zamanı yetiştirici üretici hobici en çok korktuğu durumdur. Bu tıkanma neden olur önce bunu çok iyi bilmek gerekir alınacak önlemleri ve bu durum söz konusu olduğunda yapılacaklar nelerdir nasıl bir yol izlemeliyiz.
Kuşlarda yumurta tıkanması, bir kuşun yumurtlamakta zorlandığı, yaygın ancak muhtemelen yaşamı tehdit eden bir durumdur. Kanaryalar, ispinozlar, muhabbet kuşları ve papağanlar gibi küçük kuşlarda daha yaygındır, ancak yumurta tıkanmasının en yaygın nedeni kalsiyum veya diğer vitamin eksikliğidir. Ancak sadece eksiklikten söz edilemez, fazla ve yanlış verilen takviyeler de buna neden olur.
Yumurta tıkanmasının çok sayıda nedeni vardır. Pek çok kuş, başta kalsiyum, D ve E vitaminleri ve selenyum olmak üzere pek çok vitamin ve mineralden yoksun tohumlar gibi beslenme açısından dengesiz bir diyetle beslenmesi buna neden olur.
Bu vitaminler ve mineraller sadece yumurta kabuğunun oluşması için değil, aynı zamanda yumurta kanalı ve rahim kaslarının uygun şekilde kasılması için de gereklidir; uygun olmayan kas kasılmaları yumurtanın geçememesine neden olabilir. Yumuşak kabuklu veya kabuksuz yumurtalar ve diyette uygun olmayan kalsiyum seviyelerinden kaynaklanan diğer yumurta bozuklukları da sorunlara yol açabilir. Obezite (yüksek yağlı, tamamen tohumlu diyet veya egzersiz eksikliği), kalıtsal faktörler, yaşlılık ve uygun olmayan yumurtlama ortamı, yumurta bağlamanın diğer potansiyel nedenleridir.
Kalsiyum azlığı gibi kalsiyum fazlalığı da bu tıkanmayı tetikler, ilk bırakılan yumurta genellikle sonraki gelen yumurtalardan büyük olur. Bunun nedeni ise üretim zamanına geçildiğinde vitamin kalsiyum açısından zengin beslemektir, bu üretim zamanına geçildiğinde extra takviye verilmez standart yakalanmalıdır. Aksi halde bu durum kaçınılmaz olur.
Yumurtlayan bir kuş 24-48 saat içinde yumurtayı kendiliğinden bırakmalıdır. Kuşun art arda kaç yumurta bırakacağı, kuşun türüne, yaşına ve sağlığına bağlıdır. Yumurta tıkanması olmuş kuşlar, iki günden daha uzun bir süre önce yumurtayı bırakmış olabilir ya da bırakmamış olabilir, genellikle zayıftır, kafasını kanadının altına sokup uyur, tünekte değildir, genellikle kafesin dibinde oturur ve dışkılamaya ya da yumurtlamaya çalışıyormuş gibi zorlanırlar. Yumurta bazen yumurta havalandırma deliğinden dışarı çıkacaktır. (kloakadan) veya yumurta kanalında veya kloakadan (üreme, idrar ve mide-bağırsak yollarını toplayan ortak kanal ) tutulabilir ve daha sonra havalandırma deliğinden sarkar. Yumurta bacakları kontrol eden sinirlere baskı yapıyorsa, kuş ayakta duramayabilir. Yumurta bağlamayla ilişkili belirtiler başka hastalık nedenleri olan hasta kuşlarda da görüldüğünden, fiziki muayene sırasında yumurtayı kuşun altında elimizle dokunduğumuzda hissedebiliriz.
Elle müdahale çok dikkat gerektirir, artık son dakikalar kuşun durumu gittikçe kötüleşir. Elimizin altında bulunması gereken duruma göre ayçiçek yağı zeytinyağı ve pamuk veya kulak çöpüdür. Yumurta kanalı içine biraz veya karın bölgesine yağ küçük miktarlarda sürülür ve başparmak ve işaret parmağı ile yavaş yavaş bastırmadan masaj yapılır aşağı doğru hareket ettirilir. Kuşun durumu burada sanki ölüyor gibi görünür ama korkmayın soğuk kanlılığınızı koruyun, biraz bekleyip tekrar masaja devam edin ve yumurtayı çıkarın. Kese yerinden çıkabilir ama dikkat edin tamamen yerinden çıkmasın, kuşu hızlı bir şekilde sıcak bir yere alın bu evrede vücut sıcaklığı normalin 1,5 katı daha sıcak olur kulak çöpü ne biraz su değdirip kuşun ağzına götürün ısı kaynağı ısıtılmış bir bez olabilir. Kuş hareketleriz kalabilir. Belli bir süre korkmayın olağan bir durum bundan sonrası ise tüylerine yağ bulaşan kuşu su ile temizlemek mümkün değildir. Uzun zaman alır meşe odunu külü ile kuş küllenir ve yağlar kısmen kül ile temizlenir banyo toz kül banyosu ile kısa bir zaman sonra geçer. Aksi halde uzun süre yağ tüylerden çıkmaz.
Yumurta tıkanması olmuş kuşlar artık üretime elverişli değildir. Eşe atmak doğru olmaz üretimden çıkarılıp gelecek sezona hazırlanır.