- Katılım
- 24 Ocak 2023
- Mesajlar
- 1,440
- Tepkime puanı
- 1,192
- Puanları
- 113
ÖNSÖZ
Herkese merhabalar bugün ilk defa bir yerde makale yazıyorum. Yazdığım makalemi bilimsel dergi, makale ve sitelerden; edindiğim bilgilerle harmanlayarak yazdım. Konular oldukça kısaltılmış şekildedir. Bu konularla ilgili sayfalarca makale sayılarca kitaplar basılmıştır. Ben anlatımı daha sade ve anlaşılır bir şekilde yazmaya özen gösterdim. Özellikle bol görselli yapmaya, bazı kelimeleri bilinen şekilde yazmaya, latince kelimeleri ve terimleri daha az kullanmaya çalıştım. Herhangi bir yanlışım varsa eksiğim varsa yazarsanız çok sevinirim. Ben yazarken eğlendim umarım sizde okurken eğlenirsiniz. İyi okumalar.
DİNOZORLAR VE KUŞLAR
Dinozorlar nasıl bulundu? Kısa bir tarihçesi.
Dinozorlar her zaman insanlar için dikkat çekici bir klad olmuşlardır. Dinozorlarla ilgili ilk kapsamlı araştırma bir çene kemiği üzerinde olup [görsel(0.1)]
1824’de büyük kertenkele anlamına gelen “Megalosaurus” [görsel(0.2)] üzerinde yapılmıştır. Bu araştırma sonucu yayımlanan makalede bu canlıya “Sürüngen” denmiştir. Sonrasında Sir Richard Owen [görsel(0.3)] 1842’de aslında bu türün bir sürüngen alt türü olduğunu. Kertenkele yada bir timsah olmadıklarını ve bu türün adı da “Dinosauria” olduğunu belirtmiştir. Bunu elde edilen fosillerden yola çıkarak söylemiştir. Birkaç örnek vermek gerekirse: Çoğu sürüngende bacaklar yana doğru açıktır örneğin timsah ve kertenkeleler bu yapıdadır [görsel(0.4)] lakin dinozorlar aksine çoğu memeli gibi dik duruşludurlar [görsel(0.5)]. Kalça, omurga, eklem ve diş yapısının da diğer sürüngenlerden farklı yapıda olduğunu söylemiştir. Bu sonuçların ardından bir sürü sürüngenin aslında dinozor olduğu anlaşılmış oldu.
Kuşlarla yakın bir akraba olan Tyrannosaurus rex’i kısaca tanıyalım.
Bulunan fosillerden en ünlülerinden biri şüphesiz Tyrannosaurus rex [görsel(0.6)] olmuştur. Halk adında “T-rex” denmektedir. T rex şuanda bildiğimiz kadarıyla çok büyük kütleli (yaklaşık 8-12 ton) oldukça hacimli (yerden yükseklik yaklaşık 4m uzunluk 12m) bilinen en güçlü çene basıncına (yaklaşık 6-8 ton çene basıncı) sahip bir dinozordur [görsel(0.7)]. T-rex geç kratase döneminde (66-68 milyon yıl) önce yaşayan, etçil dinozorların en güçlülerinden, apex yırtıcıdır; Gök taşı sebebiyle o dönemdeki çoğu dinozor gibi yok olmuştur. Ayrıca bir primat kadar zeki olmasada bir karga kadar zeki olduğu yani oldukça zeki olduğu düşünülmektedir [görsel(0.8)]. T-rex’inde içinde bulunduğu “Tyrannosauridae” familyası kuşlarla oldukça yakın bir türdür [görsel(0.9)].
Kuşlar ve Dinozorların bağlantısını ve Kuşların günümüze kadar nasıl geldiğini anlayalım.
Modern kuşların atası ilkel kuşlardır [görsel(1.0)], ilkel kuşların atasıda “Archaeopteryx”[görsel(1.1)] gibi 150 milyon yıl önce yaşamış hem dinozor hemde kuş özellikleri taşıyan ara tür therepodlardır. İlkel kuşlar ilk bu türlerden evrimleştiler. Örneğin “Confuciusornis”[görsel(1.2)] bir ilkel kuştu. Dişsiz bir gaga, günümüzdeki modern kuşlara benzer kuyruk yapısına Archaeopteryx’ten iyi bir uçuşa sahipti. Güçsüz bir türün en büyük avantajı o zamanlar kuş olmaktı. Çünkü kuşlar o zamanlar diğer dinozorlara göre oldukça küçük canlılardı (istisnalar vardır). Dinozorlar yaklaşık 66 milyon yıl önce kuşlar hariç kitlesel yok oluş sebebiyle yok oldular, bugüne göre meksika kıyılarına çarpan, çapı yaklaşık 10-15 km olarak tahmin edilen; bir gök taşının [görsel(1.3)] kendisinin yarattığı ve dolaylı yoldan etkilediği sebepler sonucu yok oldular [görsel(1.4)]. Bu süreçte düşüncemce sadece küçük türler ve balıklar gibi canlılar hayatta kalabildiler. Kuşlarda şanslıydılar tahminimce Kuşlar havanın çok az etkilediği yada etkilenmediği bir yerde (orman olabilir) yaşamaya devam ettiler. Herbivor olanlar (Otçul) Yaşayan bitkilerle beslendiler. Karnivorlarsa (etçil) ya ordaki hayvanları avladılar yada gök taşı sonucu ölen hayvanların cesetlerini yiyerek beslendiler. Bu şekilde git gide evrimleşerek günümüze kadar gelmeyi başardılar, latince günümüzdeki kuşlara “Avilae”[görsel(1.5)] denmektedir. Günümüzde evde beslediğimiz muhabbet kuşları ve bazı papağanların ana yerleri avustralyadır. Bu papağanların ataları çok fazla dallanmaktadırlar [görsel(1.6)].
Kuşlar ve dinozorlar hakkında yanlış bilinenler.
Her kuş bir sürüngendir ve dinozordur. Her dinozor bir sürüngendir ama kuş değildir.
Pterezorlar [görsel(1.7)] bir kuş değildir, Bir sürüngendir. Kanatlarında bir deri zarı bulunmaktaydı, baş parmak ile deri zarını gererek geniş bir yüzey alanı oluşturuyordu [görsel(1.8)]; ön kolda bu zarı destekliyordu kanatları çok gergindir ve kanat açıklığı oldukça büyüktür [görsel(1.9)]. Ayrıca kaslarını kullanarak uçan ilk kemikli hayvanlardı.
Jurrasic world, jurrasic park gibi filmler doğru bir görsel sunmuyorlar. Örneğin sauropodlar filmde dimdik dururken [görsel(2.0)], gerçekte daha eğik duruyorlardı [görsel(2.1)]. Mosasaurus gerçekte filmdeki kadar büyük değildi [görsel(2.2)] daha küçüktü [görsel(2.3)] ve Bir dinozor değil deniz sürüngeni ve kertenkeleydi.
Spinosaurusun [görsel(2.4)] iyi bir yüzücü olduğu söylemi net değildir, hala makalelerde tartışma konusudur. Benim fikrimce balıkçıl kuşlar gibi avlanmaktaydı. Ayrıca diş yapısı timsahlara benzer yapıdaydı yani herhangi bir kavgada dişlerini kolayca kaybedebilirdi [görsel(2.5)].
Kuşlar ayaklarının üstünde değil nerdeyse her therepod (t rex gibi türlerin bulunduğu klad) gibi oda parmak ucunda yürümektedir ve tutunmaktadır [görsel(2.6)].
görsel 0.1
görsel 0.2
görsel 0.3
görsel 0.4
görsel 0.5
görsel 0.6
görsel 0.7
görsel 0.8
görsel 0.9
görsel 1.0
Dikkat: Bu yazı kafeskuslari com'a aittir. İzinsiz paylaşılamaz.
Herkese merhabalar bugün ilk defa bir yerde makale yazıyorum. Yazdığım makalemi bilimsel dergi, makale ve sitelerden; edindiğim bilgilerle harmanlayarak yazdım. Konular oldukça kısaltılmış şekildedir. Bu konularla ilgili sayfalarca makale sayılarca kitaplar basılmıştır. Ben anlatımı daha sade ve anlaşılır bir şekilde yazmaya özen gösterdim. Özellikle bol görselli yapmaya, bazı kelimeleri bilinen şekilde yazmaya, latince kelimeleri ve terimleri daha az kullanmaya çalıştım. Herhangi bir yanlışım varsa eksiğim varsa yazarsanız çok sevinirim. Ben yazarken eğlendim umarım sizde okurken eğlenirsiniz. İyi okumalar.
DİNOZORLAR VE KUŞLAR
Dinozorlar nasıl bulundu? Kısa bir tarihçesi.
Dinozorlar her zaman insanlar için dikkat çekici bir klad olmuşlardır. Dinozorlarla ilgili ilk kapsamlı araştırma bir çene kemiği üzerinde olup [görsel(0.1)]
1824’de büyük kertenkele anlamına gelen “Megalosaurus” [görsel(0.2)] üzerinde yapılmıştır. Bu araştırma sonucu yayımlanan makalede bu canlıya “Sürüngen” denmiştir. Sonrasında Sir Richard Owen [görsel(0.3)] 1842’de aslında bu türün bir sürüngen alt türü olduğunu. Kertenkele yada bir timsah olmadıklarını ve bu türün adı da “Dinosauria” olduğunu belirtmiştir. Bunu elde edilen fosillerden yola çıkarak söylemiştir. Birkaç örnek vermek gerekirse: Çoğu sürüngende bacaklar yana doğru açıktır örneğin timsah ve kertenkeleler bu yapıdadır [görsel(0.4)] lakin dinozorlar aksine çoğu memeli gibi dik duruşludurlar [görsel(0.5)]. Kalça, omurga, eklem ve diş yapısının da diğer sürüngenlerden farklı yapıda olduğunu söylemiştir. Bu sonuçların ardından bir sürü sürüngenin aslında dinozor olduğu anlaşılmış oldu.
Kuşlarla yakın bir akraba olan Tyrannosaurus rex’i kısaca tanıyalım.
Bulunan fosillerden en ünlülerinden biri şüphesiz Tyrannosaurus rex [görsel(0.6)] olmuştur. Halk adında “T-rex” denmektedir. T rex şuanda bildiğimiz kadarıyla çok büyük kütleli (yaklaşık 8-12 ton) oldukça hacimli (yerden yükseklik yaklaşık 4m uzunluk 12m) bilinen en güçlü çene basıncına (yaklaşık 6-8 ton çene basıncı) sahip bir dinozordur [görsel(0.7)]. T-rex geç kratase döneminde (66-68 milyon yıl) önce yaşayan, etçil dinozorların en güçlülerinden, apex yırtıcıdır; Gök taşı sebebiyle o dönemdeki çoğu dinozor gibi yok olmuştur. Ayrıca bir primat kadar zeki olmasada bir karga kadar zeki olduğu yani oldukça zeki olduğu düşünülmektedir [görsel(0.8)]. T-rex’inde içinde bulunduğu “Tyrannosauridae” familyası kuşlarla oldukça yakın bir türdür [görsel(0.9)].
Kuşlar ve Dinozorların bağlantısını ve Kuşların günümüze kadar nasıl geldiğini anlayalım.
Modern kuşların atası ilkel kuşlardır [görsel(1.0)], ilkel kuşların atasıda “Archaeopteryx”[görsel(1.1)] gibi 150 milyon yıl önce yaşamış hem dinozor hemde kuş özellikleri taşıyan ara tür therepodlardır. İlkel kuşlar ilk bu türlerden evrimleştiler. Örneğin “Confuciusornis”[görsel(1.2)] bir ilkel kuştu. Dişsiz bir gaga, günümüzdeki modern kuşlara benzer kuyruk yapısına Archaeopteryx’ten iyi bir uçuşa sahipti. Güçsüz bir türün en büyük avantajı o zamanlar kuş olmaktı. Çünkü kuşlar o zamanlar diğer dinozorlara göre oldukça küçük canlılardı (istisnalar vardır). Dinozorlar yaklaşık 66 milyon yıl önce kuşlar hariç kitlesel yok oluş sebebiyle yok oldular, bugüne göre meksika kıyılarına çarpan, çapı yaklaşık 10-15 km olarak tahmin edilen; bir gök taşının [görsel(1.3)] kendisinin yarattığı ve dolaylı yoldan etkilediği sebepler sonucu yok oldular [görsel(1.4)]. Bu süreçte düşüncemce sadece küçük türler ve balıklar gibi canlılar hayatta kalabildiler. Kuşlarda şanslıydılar tahminimce Kuşlar havanın çok az etkilediği yada etkilenmediği bir yerde (orman olabilir) yaşamaya devam ettiler. Herbivor olanlar (Otçul) Yaşayan bitkilerle beslendiler. Karnivorlarsa (etçil) ya ordaki hayvanları avladılar yada gök taşı sonucu ölen hayvanların cesetlerini yiyerek beslendiler. Bu şekilde git gide evrimleşerek günümüze kadar gelmeyi başardılar, latince günümüzdeki kuşlara “Avilae”[görsel(1.5)] denmektedir. Günümüzde evde beslediğimiz muhabbet kuşları ve bazı papağanların ana yerleri avustralyadır. Bu papağanların ataları çok fazla dallanmaktadırlar [görsel(1.6)].
Kuşlar ve dinozorlar hakkında yanlış bilinenler.
Her kuş bir sürüngendir ve dinozordur. Her dinozor bir sürüngendir ama kuş değildir.
Pterezorlar [görsel(1.7)] bir kuş değildir, Bir sürüngendir. Kanatlarında bir deri zarı bulunmaktaydı, baş parmak ile deri zarını gererek geniş bir yüzey alanı oluşturuyordu [görsel(1.8)]; ön kolda bu zarı destekliyordu kanatları çok gergindir ve kanat açıklığı oldukça büyüktür [görsel(1.9)]. Ayrıca kaslarını kullanarak uçan ilk kemikli hayvanlardı.
Jurrasic world, jurrasic park gibi filmler doğru bir görsel sunmuyorlar. Örneğin sauropodlar filmde dimdik dururken [görsel(2.0)], gerçekte daha eğik duruyorlardı [görsel(2.1)]. Mosasaurus gerçekte filmdeki kadar büyük değildi [görsel(2.2)] daha küçüktü [görsel(2.3)] ve Bir dinozor değil deniz sürüngeni ve kertenkeleydi.
Spinosaurusun [görsel(2.4)] iyi bir yüzücü olduğu söylemi net değildir, hala makalelerde tartışma konusudur. Benim fikrimce balıkçıl kuşlar gibi avlanmaktaydı. Ayrıca diş yapısı timsahlara benzer yapıdaydı yani herhangi bir kavgada dişlerini kolayca kaybedebilirdi [görsel(2.5)].
Kuşlar ayaklarının üstünde değil nerdeyse her therepod (t rex gibi türlerin bulunduğu klad) gibi oda parmak ucunda yürümektedir ve tutunmaktadır [görsel(2.6)].
görsel 0.1
görsel 0.2
görsel 0.3
görsel 0.4
görsel 0.5
görsel 0.6
görsel 0.7
görsel 0.8
görsel 0.9
görsel 1.0
Dikkat: Bu yazı kafeskuslari com'a aittir. İzinsiz paylaşılamaz.
Moderatör tarafında düzenlendi:
daha başlangıç
Hatta ufak çaplı figür koleksiyonu da yapmaya çalışıyordum. Yemek parasını harcamayıp bunun için para biriktirme fikri bana hâlâ daha cazip gelir 
Bir zamanlar bu dev arkadaşların yaşıyor oluşu epey ilgimi çekiyor, burada da ilgili bir yazı görmek hoşuma gitti. Teşekkürler.